Mesopotamische Architectuur
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Mesopotamische architectuur omvat de bouwstijlen van de beschavingen in het stroomgebied van de Tigris en Eufraat, gekenmerkt door het gebruik van baksteen, de ontwikkeling van stadsplanning, het binnenhofhuis en imposante bouwwerken zoals ziggurats en paleizen.
Omschrijving
De architectuur van Mesopotamië, een regio die het grootste deel van het huidige Irak en delen van Syrië en Turkije omvat, ontstond al in het 7e millennium v.Chr. en kende een lange geschiedenis tot de verovering door de Perzen in de 6e eeuw v.Chr. Kenmerkend is het veelvuldige gebruik van baksteen, zowel ongebakken (adobe) als gebakken, vanwege de schaarste aan natuursteen in het gebied. Belangrijke architectonische prestaties waren de ontwikkeling van stadsplanning, met onder andere stadsmuren en irrigatiesystemen, en het karakteristieke binnenhofhuis. Monumentale gebouwen zoals tempels, paleizen en poorten weerspiegelden de religieuze en politieke structuren van de samenleving.
Ziggurats
Een van de meest onderscheidende bouwwerken uit de Mesopotamische architectuur is de ziggurat. Dit zijn piramidevormige tempeltorens met een rechthoekige basis, opgebouwd in terrassen die naar boven toe smaller worden, met daarop een tempel. Ziggurats dienden als kunstmatige bergen om de priesters dichter bij de goden te brengen en waren vaak gewijd aan de beschermgodheid van de stad. De kern van een ziggurat bestond meestal uit ongebakken kleisteen, bedekt met een buitenlaag van gebakken baksteen, soms bijeengehouden met bitumen. Bekende voorbeelden zijn de Ziggurat van Ur en de Etemenanki in Babylon, geassocieerd met de Bijbelse Toren van Babel.
Bouwmaterialen en Technieken
Vanwege het gebrek aan natuursteen in Mesopotamië was baksteen het voornaamste bouwmateriaal. Zowel in de zon gedroogde kleisteen (adobe) als gebakken baksteen werden gebruikt. Mesopotamië staat ook bekend om het vroege gebruik van boog- en gewelfconstructies, die al rond 2000 v.Chr. verschenen in baksteenarchitectuur. Deze technieken waren belangrijk voor het creëren van openingen en het dragen van constructies, in tegenstelling tot de architraafbouw die elders in de oudheid gangbaar was en minder geschikt was voor aardbevingsgevoelige gebieden zoals delen van Mesopotamië.
Gebruikte bronnen: